އަބާ މުޙަންމަދު

އިސްރާއީލުން ޣައްޒާއާއި ބެއިރޫތު ތަޅައި ސުންނާފަތިކުރަމުން, އެތައްހާސް ބަޔަކު ޝަހީދުކުރަމުން ގެންދިޔަކަމަށް ވިޔަސް އިސްރާއީލަށް ވެސް ލިބޭ ގެއްލުމެއް ވަކި ކުޑައެއް ނޫނެވެ. އިސްރާއީލަށް ވެސް އަމާންކަމެއް ނެތެވެ. މި ދިޔަ އާދީއްތަ ދުވަހު ވެސް އިސްރާއީލުގެ ވެރިރަށް ތައްލު އަބީބަށް 340 ރޮކެޓާއި ޑުރޯނު ބޭނުންކޮށްގެން ޙިޒުބުﷲއިން ދިން ވަރުގަދަ ޙަމަލާއެއްގައި ބާރުގަދަ ގޮވުމެއް ގޮވި އަޑު އިވުނެވެ. ޙިޒުބުﷲއިން ބުނެފައިވަނީ ބައިރޫތުގެ މެދުތެރެއަށް އިސްރާއީލުން ދިން ވަރުގެ ޙަމާލާއެއް ތައްލުއަބީބަށް ދީފައިވާނެކަމަށެވެ. އިސްރާއީލަކީ އެ މީހުންނަށް ލިބޭ ގެއްލުމުގެ ތަފުސީލުތައް އާންމުކުރާ ބަޔަކަށް ނުވާތީ އެ މީހުންނަށް ލިބުނު ގެއްލުމުގެ ތަފުސީލެއް ނުލިބެއެވެ.

ސަލާމަތީ ގޮތުން އިސްރާއީލަށް އަމާންކަމެއް ނެތް އިރު، ދާޚިލީ ގޮތުންނާއި ޚާރިޖީ ގޮތުން ވެސް އިސްރާއީލަކަށް އަމާންކަމެއް ނެތެވެ. ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތާ ދެކޮޅަށް ކޮންމެ ދުވަހަކު ތައްލުއަބީބުގައި ވެސް އެތައް ހާސް ރައްޔިތުންނެއް އިޙުތިޖާޖުކުރަމުން ގެންދެއެވެ. އަދި ބައިނަލްއަގުވާމީ ޖިނާއީ ކޯޓުން ބޮޑުވަޒީރު ނަތަންޔާހޫއާއި ކުރީގެ ދިފާޢީ ވަޒީރު ގަލާންޓު ހައްޔަރުކުރާން ނެރުނު އަމުރާ ގުޅިގެން ޚާރިޖީ ގޮތުން ވެސް އެ މީހުންނަށް ވަނީ ދުނިޔެ ކުޑަވެފައެވެ.

އަނެއް ކޮޅުން ދެކުނު ލުބުނާނުގެ އަލްބައްޔާދާ ސަރަހައްދުގެ ފަރުބަދަމަތީ އިސްތިރާޖީ އުސް ސަރަހައްދުތަކުގައި ގާއިމުވެގެން ތިބި އިސްރާއީލުގެ ފައުޖުތަކާއި ޓޭންކުތައް އެ ތަނުން ދުރަށް ޖައްސާން އެބައިމީހުންނަށް ވަނީ މަޖުބޫރުވެފައެވެ. އެއީ ޙިޒުބުﷲއިން ޓޭންކުތަކާ އިދިކޮޅަށް ޙަމަލާދޭ ބޮންތަކުން ދޭ ޙަމަލާތައް ވަރުގަދަވުމުގެ ސަބަބުންނެވެ.

މިހެން މިކަން އޮތް ނަމަވެސް އެ ދުވަހު އެކަނި ވެސް އިސްރާއީލުގެ ޙާމަލާތަކުން ބައިރޫތުން 29 މީހަކު ޝަހީދުކޮށްލިއެވެ. އަދި 66 މީހަކަށް ބޮޑެތި އަނިޔާތަކާ އެކު، ބޮޑެތި ޒަޚާމުތަކެއް ވަނީ ލިބިފައެވެ. އެކި ޢިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި ތާށިވެފައި ތިބި މަޒުލޫމުން ސަލާމަތްކުރެވޭތޯ، ސަލާމަތީ މީހުން މަސައްކަތްކުރަމުން ގެންދޭވެސްމެއެވެ.

މި ކަންކަން މިހެން ހިނގި ނަމަވެސް ޣައްޒާއަށް އިސްރާއީލުން ދޭ ޢުދުވާނަށް ކުޑަ ވެސް ލުޔެއް ނުދެއެވެ. މި ދިޔަ އާދީއްތަ ދުވަހު އެކަނި ވެސް ޣައްޒާ ސިޓީގެ ޝުޖާޔިއާ އަވަށުން މީހުން ހުސްކުރާން އިސްރާއީލުން ދިން ކުއްލި މުހުލަތާއެކު ދޭން ފެށި ޢުދުވާނުގައި އެ ދުވަހު އެކަނި ވެސް ފަލަސްތީނުގެ 35 މަދަނީން ޝަހީދުވެ 94 މީހަކު ވަރަށް ބޮޑަށް ޒަޚަމުވެފައިވެއެވެ.

މި ދިޔަ އަހަރު އޮކްޓޫބަރު ހަތްވަނަ ދުވަހު އިސްރާއީލުން ޣައްޒާގައި ހިންގާންފެށި ނަސްލުހޭދުގެ ޙަމަލާތަކުގެ ސަބަބުން މިހާތަނަށް 44 ހާހަށްވުރެ ގިނަ މީހުން ވަނީ ޝަހީދުކޮށްލައިފައެވެ. އަދި ބޮޑެތި އަނިޔާތަކާއެކު އެއް ލައްކައަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ޒަޚާމުކޮށްލައިފައިވެއެވެ. ނަމަވެސް އިސްރާއީލު ބުނާ ގޮތުގައި ޙަމާސްގެ ޙަމަލާގެ ސަބަބުން އިސްރާއީލުން މަރުވެފައިވަނީ 1139 މީހުންނެވެ. 200 މީހުން އަސީރުންގެ ގޮތުގައި ހައްޔަރުކޮށްފައިވާކަމަށް ވެސް އިސްރާއީލުން ބުނެއެވެ.

ހަމަ މި ފަދައިން އިސްރާއީލުން ލުބުނާނަށް ޙަމަލާދޭންފެށި ފަހުން އެ މީހުންގެ އަނިޔާވެރި ޙަމަލާތަކުގައި ލުބުނާނުން 3754 މީހުން ޝަހީދުކޮށްލައި 15626 މީހުން ޒަޚަމުކޮށްލައިފައިވެއެވެ. މި ޙަމަލާތަކަކުގައި ގެދޮރުގެއްލިފައިވާ އެތައް ލައްކަ ބަޔަކު އެބަ ތިބިކަން ވެސް ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ.

______________________________________

ނަސްލުހޭދު ނ.  އިންސާނީ ނަސްލެއް ނައްތައިލުމަށް ޓަކައި ގަސްތުގައި މަރައި ހުސްކުރުމުގެ ޢަމަލު.

އަސީރު   ނ.  ހަނގުރާމައިގައި ހައްޔަރުވެގެން ގެނެވޭ މީހާ.

އިސްތިރާޖީ ނއ. މަގުސަދު ނުވަތަ ލަނޑުދަނޑި ހާސިލުކުރުމުގައި ރޭވުންތެރި ނުވަތަ ހިކުމަތްތެރި.

މަޒުލޫމު   ނ.  އަނިޔާއެއް ނުވަތަ ކުށެއްގެ ސަބަބުން ނިކަމެތިކަމެއް ނުވަތަ ގެއްލުމެއް ލިބުނު މީހާ. މި ގޮތުން ލިބޭ ގެއްލުމަކީ އެ މީހެއްގެ ހައްގުތަކެއް ގެއްލިދިޔުން ނުވަތަ އެ މީހެއްގެ ހަށިގަނޑާއި މުދަލަށް ގެއްލުންތަކެއް ލިބުން، ނުވަތަ މަރުވުން ކަމަށް ވެސް ވެދާނެއެވެ.

ފައުޖު   ނ.  (1) ލަސްކަރު. (2) ސިފައިންގެ ޖަމާޢަތެއް. (3) ބައިގަނޑު

ޒަޚަމު   ނ.  (1) ކެނޑިގެން ނުވަތަ މެށިގެން ހަށިގަނޑުން ހަލާކުވާ ތަން. (2) ލިބޭ ދެރައެއްގެ ސަބަބުން ކުރާ ހިތި އަސަރު.

ޓޭންކު  ނ.   އެއްގަމު ސިފައިން ބޭނުންކުރާ ހަނގުރާމަމަތީ އުޅަނދެއް. މި ހުންނަނީ މެޝިން ބަޑިޔާއި ލުއި ބޮޑުބަޑި ހަރުކޮށްފައެވެ. މިއީ ވަޒަން ނުވަންނަ ގޮތަށް ހަދައިފައި ހުންނަ އެއްޗެކެވެ. މީގެ ފުރޮޅުތައް ހުންނަނީ ފުޅާކޮށް، ފަތިކޮށް ހުންނަ ދިއުޅިއެއް ކަހަލަ ބަންދެއްގެ ތެރޭގައެވެ.