ޒައުޖަތު އަޙުމަދު

ޙުއްބުލްވަޠަންގެ ލޯބި ނުވަތަ ޤައުމީ ލޯތްބަކީ ޢިއްޒަތާއި ޝަރަފު ލިބިގެންވާ އެއްޗެއްކަން ފެނި ހާމަވެއްޖެއެވެ. އެ ވަގުތަކީ ދިވެހި ދައުލަތުގެ މަތިވެރި ޢިއްޒަތެއްކަމުގައިވާ "ނިޝާން ޢަޝްކަރީގެ ޢިއްޒަތް" މޭޖަރ ޖެނެރަލް (ރިޓަޔަރޑް) މޫސާ ޢަލީ ޖަލީލް (އާންމު ނަމުން ނަމަ މޫސާ ޖަލީލު)އަށް އެރުވުނު ތާރީޚީ ވަގުތެވެ. މި ޢިއްޒަތް މޫސާ ޖަލީލަށް އަރުވައިފައި ވަނީ ދިވެހި ޤައުމާއި ރައްޔިތުންގެ ސަލާމަތަށް ޓަކައި އަސްކަރީ ގޮތުން ކުރެއްވި އަގުހުރި ޚިދުމަތްތަކާއި، ޤައުމުގެ އިސްތިޤްލާލާއި ސިޔާދަތު ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓުމަށް ޓަކައި ކޮށްދެއްވި މަސައްކަތްޕުޅުތަކާއި، ޚާއްޞަކޮށް، 1988 ނޮވެމްބަރު މަހުގެ ތިންވަނަ ދުވަހު ރާއްޖެއަށް ކުރިމަތިވި ނުރައްކާތެރި ޢުދުވާނީ ޙަމަލާއާ ގުޅިގެން، ދިވެހި ޤައުމާއި ރައްޔިތުންގެ ދިފާޢުގައި ކުރެއްވި މަތިވެރި ޖިހާދުގެ އަގު ވަޒަންކުރެއްވުމުގެ ގޮތުންނެވެ. މި ޢިއްޒަތް އެރުވީ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ޤަރާރަކުންނެވެ.

މި އަހަރުގެ ނަޞްރުގެ ދުވަހުގެ މުނާސަބަތުގައި ދިވެހި ދައުލަތުގެ ފަރާތުން ބޭއްވި ރަސްމީ ޖަލްސާ ބާއްވައިފައިވަނީ 2024 ނޮވެންބަރު ތިންވަނަ ދުވަހުގެރޭ ދަރުބާރުގޭގައެވެ.

އެ ޖަލްސާއިން ފާހަގަކުރެވުނު އާދަޔާޚިލާފު ކަމަކީ ނިޝާން ޢަޝްކަރީގެ ޢިއްޒަތް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑރ. މުޙައްމަދު މުޢިއްޒުގެ އަތްޕުޅުން ލިބިވަޑައިގަތުމަށް ސްޓޭޖަށް ވަޑައިގެން ހުންނެވި އިރު، މޫސާ ޖަލީލުގެ ލޯފުޅުން އޮހިގެން ދިޔަ ހިފެހެއްޓުމެއް ނެތް ކަރުނައެވެ. އެއީ އާދަޔާޚިލާފު އަސަރުގަދަ ވަގުތުކޮޅެކެވެ. އެއީ މޫސާ ޖަލީލަށް އެ ޝަރަފް އެރުވުމަށް ޓަކައި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ނިންމެވި ޤަރާރުގެ އަޑު ގުގުމަމުންދިޔަ ވަގުތެވެ. 

އެ ޖަލްސާ ދުރަށް ދައްކަމުންދިޔަ ޓީވީތަކުގެ ކެމެރާތަކުން ނިކުމެ ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ތިބި މީހުންގެ ލޯތަކަށް އެމަންޒަރު ވަނީ ފޯރައިފައެވެ. އެ މަންޒަރު ވެގެންދިޔައީ، ނޮވެމްބަރު 3ގެ ނުރައްކާތެރި ޢުދުވާނީ ޙަމަލާގެ ހިތި ހަނދާންތަކާ އެކު ގިނަ ދިވެހިންގެ ލޮލުން ކަރުނަ ހިލުވައިލި މަންޒަރަކަށެވެ. އަދި އެއީ ޤައުމީ ލޯބީގެ ހުރި އަސަރު ހާމަވެގެން ދިޔަ މަންޒަރެއް ވެސް މެއެވެ.

މީގެ 36 އަހަރުކުރިން، 1988ވަނަ އަހަރުގެ ނޮވެމްބަރު މަހު ތިންވަނަ ދުވަހުގެ ފަތިހު، ދިވެހި ޚާއިނުންގެ ބަޔަކު އަޑީގައި ތިބެގެން ސުރީލަންކާގެ ޕްލޯޓު ޖަމާޢަތުގެ ހަނގުރާމަވެރި ބަޔަކު ގޮވައިގެން، ހަތިޔާރާ އެކު އައިސް ދިން ނުރައްކާތެރި ޢުދުވާނީ ޙަމަލާގައި، ދުޝްމަނުންގެ ކުރިމައްޗަށް،  ސިފައިންގެ ބޭކަލުންނާ އެކު، އިސްވެ ހުންނަވައި ނިކުންނެވި، އޭރުގެ ޓާސްކްފޯސް ކޮމާންޑަރ، މޫސާ ޖަލީލަކީ ހިތްވަރުގަދަ ބަޠަލެކެވެ. މޫސާ ޖަލީލަކީ ވަރަށް ވަޠަނީ، ޤައުމު ދެކެ ވަރަށް ބޮޑަށް ލޯބިފުޅުވާ އަދި ދީނަށް ވަރަށް ލޯބިކުރައްވާ، ޚުލްޤުހެޔޮ މަޑުމައިތިރި ބޭފުޅެއްގެ ގޮތުގައި ރައްޓެހީން ސިފަކުރާ ބޭފުޅެކެވެ. އެ ދުވަހުގެ ޙާދިސާގެ ވާހަކަ ދައްކަވާ ކޮންމެ ފަހަރަކުމެ، މޫސާ ޖަލީލުގެ ލޯފުޅުން ކަރުނަހިލި އަޑު ބެދޭ ގޮތް ވާކަމަށް އެ ފަރާތްތަކުން ބުނެއެވެ.

  19 ދިވެހީން ޝަހީދުކުރި ނޮވެމްބަރު ތިނެއްގެ ނުރައްކާތެރި ޙަމަލާގައި ދުޝްމަނުންގެ ޙަރަކާތްތަކާއި އެމީހުންގެ އަދަދާއި އެމީހުން އަތުގައި ހުރި ހަތިޔާރުގެ ބާވަތް ފަދަ މަޢުލޫމާތު ދެނެގަތުމުގެ ބޭނުމުގައި ސިފައިންގެ މައި މަރުކަޒު، ބަންޑާރަކޮށީން ބޭރަށް، ދުޝްމަނުންގެ ކުރިމައްޗަށް މޫސާ ޖަލީލް އިސްވެ ހުންނަވައިގެން ސިފައިންގެ ބޭފުޅުންކޮޅެއް ގޮވައިގެން ނިކުމެވަޑައިގަތް ނިކުމެވަޑައިގަތުން ވީ ދުޝްމަނުންނަށް ސިހުން ގެނުވި ކަމަކަށެވެ. ހަމައެއާ އެކު، އެ ނިކުންނެވި ބޭކަލުންގެ ތެރެއިން ތިން ބޭކަލަކު، ދުޝްމަނުންގެ ޙަމަލާގައި ޝަހީދުވިކަން ވެސް ފާހަގަކުރެވެއެވެ.

ދިވެހި އަސްކަރިއްޔާގައި 32 އަހަރު ޚިދުމަތްކުރެއްވި މޫސާ ޖަލީލް ވަނީ ޗީފް އޮފް ޑިފެންސް ފޯސްގެ މަޤާމުގެ އިތުރަށް ދިފާޢީ ވަޒީރުކަން ވެސް ކުރައްވައިފައެވެ. އަދި އޭގެ ފަހުން މޫސާ ޖަލީލް ވަނީ ދިވެހިރާއްޖެއިން ޕާކިސްތާނަށް ކަނޑައަޅުއްވާ ސަފީރުކަމުގެ މަޤާމު ވެސް އަދާކުރައްވައިފައެވެ. ޗީފް އޮފް ޑިފެންސް ފޯސްގެ މަޤާމުގައި ހުންނަވައި މޫސާ ޖަލީލް ޝަރަފުވެރިކަމާ އެކު، ސިފައިންގެ ޚިދުމަތުން ވަކިވެވަޑައިގެންފައި ވަނީ 2012 ފެބުރުވަރީ ނުވަވަނަ ދުވަހުގައެވެ. ދިވެހި އަސްކަރިއްޔާއަށް ކުރެއްވި ޚިދުމަތުގެ އަގުވަޒަންކުރައްވައި މޫސާ ޖަލީލަށް ދައުލަތުން ވަނީ ނުވަ ކުލައާއި އެގާރަ މެޑެލި އަރުވައިފައެވެ. މޫސާ ޖަލީލަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤައުމީ ދިފާޢީ ބާރު ހަރުދަނާ ގޮތުގައި ބިނާކުރެއްވުމަށް ޓަކައި މުހިންމު މަސައްކަތްޕުޅުތަކެއް ކުރެއްވި ބޭފުޅެއްކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ.

  މިއަދުގެ ދިވެހި ޒުވާނުން މި ނުރައްކާތެރި ޙާދިސާއިން ޢިބުރަތް ލިބިގަންނާންޖެހެއެވެ. ޤައުމުގެ މިނިވަންކަމާއި އިސްތިޤުލާލާ މެދު ވިސްނާންޖެހެއެވެ. މި ޙާދިސާ ދިރާސާކޮށް މިފަދަ ޢުދުވާންތަކުން ޤައުމު ސަލާމަތްކުރުމުގެ އިސްތިރާޖުތައް ފަރުމާކުރުމަކީ ދިވެހި ޒުވާނުން މިއަދު ކުރާން ޖެހޭ ކަމެއްކަމަށް ދެކެމެވެ.

______________________________________

އިސްތިރާޖު  ނ.    ލަނޑުދަނޑިއެއް ހާސިލުކުރުމަށް ޓަކައި ރާވާ ރޭވުން ނުވަތަ ބޭނުންކުރާ ހިކުމަތް.

މެޑެލި     ނ.    އާދަޔާ ޚިލާފު މޮޅު ކަމެއް ނުވަތަ ޚިދުމަތެއް ކުރުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ މަތީ ވަނައެއް ހޯދުމުގެ ސަބަބުން އެ ކަން ފާހަގަކުރާ ލަޤަބެއްގެ ގޮތުގައިދޭ މަޢުދަނުގެ ފޮއްޗެއް. އާންމު ގޮތެއްގައި މި ފޮތި ހަދައިފައި ހުންނަނީ ބޮޑު ފައިސާ ފޮއްޗެއްގެ ގޮތަށް އެ ކަމަކާ ގުޅޭ ނިޝާނެއް ކަނޑައި ނަގައި، ނުވަތަ ފުއްޕުންލައިފައެވެ.

ޢިއްޒަތް    ނ.    (1) މާތްކަން. (2) ގަދަރުވެރިކަން. (3) މަތިވެރިކަން. (4) ރަސްމީ ދަރަޖަ.

ޝަރަފު    ނ.    (1) ޢިއްޒަތް  (2) މާތްކަން (3) މަތިވެރިކަން.

މަތިވެރިކަން  ނ.    ދަރަޖަ އުފުލިގެންވާކަން