އިޔާޒު ޖާދުﷲ ނަސީމް

ދިވެހި ކަނޑާއި ބިމުން ދިރިއުޅުން ހަމަޖައްސަމުން، ބަނޑުފުރާނަ މުއްތިކުރަމުން، އިސްލާމްދީނުގެ އަލީގައި މިނިވަންކަމާ އެކު އަމިއްލަ ވެރިކަމެއްކުރަމުން، އަމިއްލަ ގައުމީ މާދަރީ ބަސްކަމުގައިވާ ދިވެހި ބަހުން ވާހަކަދައްކައި ލިޔެކިޔަމުން، މި އަޞްލު އުޞޫލުތައް ދިވެހި ދަރީންގެ ކިބައިގައި ހުރުމަކީ ދިވެހި ޤައުމިއްޔަތެވެ. ދިވެހިއްޔަތެވެ. ދިވެހިވަންތަކަމަކީ އެއީއެވެ. އެހެންކަމުން އިސްލާމްދީނަކީ ދިވެހި ގައުމިއްޔަތުގެ ބަހާތަކުގެ ތެރެއިން ބަހާއެކެވެ.

އިސްލާމްގެ މާނައަކީ ކިޔަމަންވުމެވެ. އަދި ދީނުގެ މާނައަކީ ދިރިއުޅޭ ގޮތެވެ. އެހެންކަމުން ބަހަވީ ގޮތުން ބަލާ އިރު، އިސްލާމްދީނުގެ މާނައަކީ ކިޔަމަންތެރިކަމާ އެކު އިންސާނާ ދިރިއުޅުމަށް ޓަކައި ކަންކަން ކުރާން ޖެހޭ ގޮތެވެ. އިޞްޠިލާޙީ ގޮތުން ބަލާއިރު، އިސްލާމްދީނަކީ ނެތުމުގެ ތެރެއިން އިންސާނުން އުފައްދަވައި، އިންސާނާއަށް ބޭނުންޖެހޭ ހުރިހާ ކަމެއް ހަމަޖެހޭނޭ ގޮތްތައް ނިޒާމެއްގެ ތެރޭގައި ލެއްވި ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް ކިޔަމަންތެރިވެ، އެއިލާހުގެ އަމުރުފުޅުތަކަށް ބޯލަނބައި ޢަމަލުކޮށް، އެއިލާހު ނަހީކުރެއްވި ކަންކަމުން ދުރުވެގަނެ، ﷲގެ ރުހިވޮޑިގަތުން ހޯދުމަށް ޓަކައި މި ދުނިޔޭގެ ޙަޔާތް ވޭތުކުރުމުގައި އުޅޭންޖެހޭ ގޮތެވެ.

އިސްލާމްދީނުން ދިވެހި ގައުމީ އެއްބައިވަންތަކަން ހިފަހައްޓައިދެއެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ މިނިވަންކަމާއި ސިޔާދަތު ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓުމުގެ ރޫޙާއި ހިތްވަރު ދިވެހީންގެ ކިބައިގައި އުފައްދައެވެ. ދިވެހީންގެ އާދަކާދަތައް ހަމަ މަގުގައި ދެމެހެއްޓުމަށް މަގު ދައްކައެވެ. ދިވެހީންގެ އުޚްރަވީ ޙަޔާތް ކާމިޔާބުވުމުގެ ވަސީލަތްކަމުގައި ވެއެވެ.

ދިވެހީންގެ އަމިއްލަވަންތަކަން ރައްކާތެރިކޮށް ދެމެހެއްޓުމުގެ އަސްލަކީ އިސްލާމްދީނުގެ މަތިވެރި ހިދާޔަތުގެ މަތީގައި ދެމި ތިބުމެވެ. އެހެންކަމުން ދިވެހީންގެ ކާބަފައިން، އަދުގެ މި ޖީލާ ހަމަޔަށް ގެނެސްދެއްވި، އިސްލާމީ އުޞޫލުތަކާއި އަޚްލާޤު ކުރިމަގުގެ ޖީލުތަކަށް ފޯރުކޮށްދިނުމަކީ ދިވެހި ގައުމިއްޔަތު ނުވަތަ ދިވެހިވަންތަކަން ދެމެހެއްޓުމަށް ޓަކައި ކޮންމެހެން އަދާކުރާންޖެހޭ ގައުމީ ވާޖިބެކެވެ.

ދިވެހިރާއްޖޭގެ މިނިވަންކަމަށް ޓަކައި ދިވެހި ގައުމީ ބަޠަލުން ދުޝްމަނުންނާ ދެކޮޅަށް ނުކުމެވަޑައިގެން ގައުމުގެ މިނިވަންކަމަށް ޓަކައި ހަނގުރާމަކުރެއްވީ ޣައިރުމުސްލިމު ބައެއްގެ ދަށުގައި ދިވެހީން އުޅޭން ޖެހިދާނެތީ، އެ ކަން ވިޔަ ނުދިނުމަށް ޓަކައެވެ.

ނަމޫނާ މުޖުތަމަޢަކަށް ބޭނުންވާ ރިވެތި ސިފަތައް އެންމެ ފުރިހަމައަށް އެކުލެވޭ ސަގާފަތަކީ އިސްލާމީ ސަގާފަތެވެ. އިސްލާމްދީން މަގުދައްކަނީ، ތެދުވެރިކަމާއި، އޯގާވެރިކަމާއި، އިޙްތިރާމްކުރުމާއި، ކަމޭހިތުމާއި، އެހީތެރިވުމާއި، ޞުލްޙައަށް ލޯބިކޮށް ޞުލްޙައަށް އިސްކަން ދިނުމާއި، އަބުރުވެރި ދިރިއުޅުމެއްގައި އުޅުމަށެވެ.

މުސްލިމުންގެ ދުސްތޫރު: މުސްލިމުންގެ ދުސްތޫރަކީ ކީރިތި ޤުރްއާނެވެ.

ފިޤުހުގެ ދެވަނަ މަޞްދަރު: އިސްލާމީ ފިޤުހުގެ ފުރަތަމަ މަޞްދަރަކީ ކީރިތި ޤުރްއާނެވެ. ދެވަނަ މަޞްދަރަކީ ކީރިތި ރަސޫލާގެ ސުންނަތެވެ.

އިސްލާމްދީނުގެ ރުކުންތައް: 1. ޝަހާދަތުގެ ދެ ކަލިމަ، 2. ނަމާދުކުރުން، 3. ޒަކާތްދިނުން، 4. ރަމަޟާން މަހު ރޯދަ ހިފުން، 5. ކުޅަދާނަކަން ލިބިގެންވާ މީހާ މައްކާއަށް ގޮސް ޙައްޖުވުން.

އީމާންކަމުގެ ރުކުންތައް: 1. ﷲ އަށް އީމާންވުން، 2. މަލާއިކަތުންނަށް އީމާންވުން، 3. ރަސޫލުބޭކަލުންނަށް އީމާންވުން، 4. ބާވައިލެއްވުނު ފޮތްތަކަށް އީމާންވުން، 5. އާޚިރަތް ދުވަހަށް އީމާންވުން، 6. ހެޔޮ މިންވަރާއި ނުބައި މިންވަރަށް އީމާންވުން.

އިޙްސާންކަން: އިޙްސާންކަމަކީ ﷲ ތަޢާލާއަށް އަޅުކަން ކުރާއިރު އެއިލާހު ދެކެދެކެ ހުރެ އަޅުކަން ކުރާ ފަދައިން އަޅުކަން ކުރުމެވެ. އެހެނީ ތިބާއަށް އެއިލާހު ނުފެނުނަސް، އެއިލާހު ތިބާ ދެކެވޮޑިގެންވެއެވެ.

މައްކާ: އެންމެ ފުރަތަމަ ނަބިއްޔާ އާދަމު عليه السلام އާއި އެންމެ ފަހުގެ ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު صلى الله عليه وسلم ދިރިއުޅުއްވީ މައްކާގައެވެ. މުސްލިމުންގެ ޤިބުލަކަމުގައިވާ ކަޢުބަތުﷲ ގެފުޅު ހުންނަނީ މައްކާގައެވެ. އެންމެ މަތިވެރި މިސްކިތްކަމުގައިވާ އަލްމަސްޖިދުލްޙަރާމްއަކީ ގެފުޅުގެ ވަށައިގެންވާ މިސްކިތްކޮޅެވެ.

މަދީނާ: އަލްމަދީނަތުލްމުނައްޥަރާ ނުވަތަ މަދީނާއަކީ ކީރިތި ރަސޫލާ މުޙައްމަދު صلى الله عليه وسلم ހިޖުރަ ކުރެއްވި ރަށެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނު އަވަހާރަވެ ފަސްދާނުލެވިފައިވާ ރަށެވެ. އަލްމަސްޖިދުއްނަބަވީއާއި ޤުބާ މިސްކިތް ހުންނަނީ މަދީނާއެވެ.  

ޤުދުސް: މި އުއްމަތުގެ ފުރަތަމަ ޤިބުލަ ކަމުގައިވާ އަލްމަސްޖިދުލްއަޤްޞާ ހުންނަނީ ފަލަސްޠީނުގެ ޤުދުސް ޝަހަރުގައެވެ.

ހ. ޚަލީފާވެރި ބޭކަލުން: 1. އަބޫބަކުރުގެފާނު، 2. ޢުމަރުގެފާނު، 3. ޢުޘްމާނުގެފާނު، 4. ޢަލީގެފާނު، 5. ޙަސަންގެފާނު.

ށ. ކީރިތި ރަސޫލާގެ އަހުލުބައިތުން.

ނ. ކީރިތި ރަސޫލާގެ ޞަޙާބީން.

ރ. ދައުލަތްތަކުން: 1. މުޢާވިޔަތުގެފާނު (އުމަވީ ދައުލަތް)، 2. ޢުމަރު ބްނު ޢަބްދިލްޢަޒީޒު (އުމަވީ ދައުލަތް)، 3. ޢަބްދުއްރަޙްމާން އައްދާޚިލް (އުމަވީ ދައުލަތް އަންދަލުސް)، 4. ހާރޫނުއްރަޝީދު (ޢައްބާސީ ދައުލަތް)، 5. ޞަލާޙުއްދީނުލްއައްޔޫބީ (ޤުދުސް ފަތަޙަކުރެއްވި ޤާއިދު)، 6. އުސްމާނު 1 (އުސްމާނީ ދައުލަތުގެ ބާނީ)، 7. މުޙައްމަދުލްފާތިޙް (އިސްތަންބޫލު ފަތަޙަކުރެއްވި ޤާއިދު)، 8. ޢަބްދުލްޙަމީދުއްޘާނީ (ހަގީގީ ބާރު ލިބިވަޑައިގެން ވެރިކަން ކުރެއްވި އުސްމާނީ ދައުލަތުގެ އެންމެ ފަހުގެ ސުލްޠާނު.)

___________________________________