ޢަޒީޒު ޖަމާލު

މި ދިޔަ އަހަރު އޮކްޓޫބަރުގައި ޙަމާސާއި އިސްރާއީލާ ދެމެދު ތަޅައިފޮޅުން ފެށުނު ފަހުން ޣައްޒާގައި ހަނަގުރާމަ ހުއްޓައި ސުލްޙަ ގާއިމުކުރުމުގެ މަސައްކަތުގައި މެދުވެރިއެއްގެ ދައުރު މިޞްރާއި ޤަޠަރާއި އެމެރިކާއިން ޙަރަކާތްތެރިވަމުންދާކަމަށް ދުނިޔޭގެ މީޑިއާތަކުން އަޑުއިވެއެވެ. ނަމަވެސް މި ހަމަނުޖެހުންތައް ދަމަހައްޓައި ޢުދުވާނު ކުރިއަށް ގެންދާން ހުރިހައި މައިދާނެއްގައި އެހީތެރިވެދީ ބައިނަލްއަގުވާމީ މަންސަތަކުގައި އިސްރާއީލު ދިފާޢުކޮށް ވަކާލާތުކުރުމުގައި އެމެރިކާ ދެމި އޮވެއެވެ. އަދި މާލީ އެހީއާއި އަސްކަރީ އެހީ ސުމާރެއް ނެތް ގޮތެއްގައި އިސްރާއީލަށް ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ އެންމެ ބޮޑު މަދަދުގާރަކީ ވެސް ހަމަ އެމެރިކާއެވެ.

މިހާރު ވެސް އެމެރިކާއިން މި ދައްކަނީ 28 ދުވަހަށް ނުވަތަ ވަގުތީ ގޮތުން "ހަނގުރާމަ"  ހުއްޓާ ވާހަކައެވެ.

އަނެއްކޮޅުން މިއަދު ވެސް ޣައްޒާގެ ހަމަނުޖެހުން ދާއިމީ ގޮތެއްގައި ހުއްޓުމާ ބެހޭ ކޮންމެ އެއްބަސްވުމަކަށް ނުވަތަ ޚިޔާލަކަށް ޙަމާސް ތައްޔާރަށް އޮތްކަމަށާއި އެ ކަމުގައި އެއްވެސް ހިފެހެއްޓުމެއް ނެތްކަމަށް ޙަމާސުން ވަނީ ބުނެފައެވެ.

ޒިންހުވާ ނޫސް އެޖެންސިއިން ފޮނުވި ވީޑިއޯ ތަގުރީރެއްގައި ޙަމާސްގެ އިސް އޮފިޝަލެއްކަމަށްވާ ސާމީ އަބޫ ޒުހުރީ ވިދާޅުވެފައިވަނީ ޣައްޒާގެ ރައްޔިތުން ތަޙައްމަލުކުރަމުން ގެންދާ ވޭނީ ޙާލަތު ބަދަލުކޮށް ދާއިމީ ގޮތެއްގައި ސުލްޙަ ގާއިމުކުރެވޭނެ ކޮންމެ އެއްބަސްވުމަކަށް އަދި ކޮންމެ ޚޔާލަކަށް އެ ޖަމާޢާތުން އޮތީ ހިފެހެއްޓުމެއް ނެތި ހުޅުވައިލައިފައިކަމަށެވެ.

އަބޫ ޒުހުރީ އިތުރަށް ވިދާޅުވެފައިވަނީ އެ އެއްބަސްވުމުގައި، މުޅި ޣައްޒާއިން އިސްރާއީލު ސިފައިން ފައިބާން ޖެހޭ ވާހަކަ ހިމަނާންޖެހޭނެކަމަށެވެ. އަދި ޣައްޒާ ބަންދުކޮށްފައި އޮތް އޮތުން ނިމުކަމަށް ގެނެސް ޣައްޒާގެ އާބާދީއަށް ބޭނުންވާ ބޯހިޔާވަހިކަމާއި އެހެން ހުރިހައި އެހީތެރިކަމެއް ވެސް ފޯރުކޮށްދެވޭނެ މަގުތައް އެއްވެސް ހިފެހެއްޓުމެއް ނެތި ހުޅުވައިލާ ވަހާކަ ވެސް އެއްބަސްވުމުގައި ހިމެނޭން ޖެހޭނެއެވެ. އަދި ޣައްޒާގެ ބިނާރު އަލުން ބިނާކުރުމާއި ޖަލުގައި ތިބި މީހުން ދޫކޮށްލުމުގެ ވާހަކަ ވެސް އެއްބަސްވުމުގައި ހިމެނޭންވާނެކަމަށް ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. މި ފަދަ ގޮތަކަށް ވެވޭ ކޮންމެ އެއްބަސްވުމަކަށް ޙަމާސް އޮތީ އެއްވެސް ހިފެހެއްޓުމެއް ނެތި ތައްޔާރަށްކަމަށް ވެސް އަބޫ ޒުހުރީ ވިދާޅުވިއެވެ.

މީގެ އިތުރަށް އޭނާ ވިދާޅުވެފައިވަނީ މި ކަމުގައި މެދުވެރީންގެ ބައި އަދާކުރާ ގައުމުތަކުގެ ވަފުދަށް ޙަމާސުން އިޖާބަދީފައިވާނެކަމަށެވެ. އެ ވަފުދުން އެދިފައިވާ ފަދައިން "ހަނގުރާމަހުއްޓުމާއި ޖަލުގައި ތިބި ޤައިދީން ދޫކޮށްލުމާ ބެހޭ ގޮތުން ވެސް ވާހަކަދެއްކިފައިވާނެކަމަށާއި އެ މައުޟޫޢުގައި މަޝްވަރާކުރުމަށް ކިތަންމެ ބައްދަލުވުންތަކެއްގައި ބައިވެރިވެފައި ވެސް ވާނެކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި މި މައުޟޫޢާ ގުޅޭ އިތުރު ބައްދަލުވުންތައް ވެސް ކުރިއަށް ދާނެއެވެ.

މި ދިޔަ އާދީއްތަ ދުވަހު މިސްރުގެ ރައީސް ޢަބްދުލްފައްތާޙު އައްސީސީ އިޢުލާނުކުރައްވައިފައިވާ ހުށަހެޅުމެއްގައި ވަނީ އިސްރާއީލުގެ ޖަލުގައި ތިބި ފަލަސްޠީނީން ދޫކޮށްލުމުގެ މުގާބިލުގައި އިސްރާއީލުގެ ހަތަރު އަސީރުން ޙަމާސުން ދޫކޮށްލުމާއި އަދި އޭގެ ފަހުން 10 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި މަޝްވަރާކޮށް ދާއިމީ ގޮތެއްގައި ސުލްޙަ ގާއިމުކުރުމެއް ގާއިމުކުރާ ގޮތަށެވެ.

މި ކަންކަން މިހެން ހިނގަމުންދާ އިރު، އިސްރާއިލުގެ ހަރުކަށި ދިފާއީ ވަޒީރު ޔޯވް ގަލަންޓްގެ ބަސްމަގާއި ރާގު ވެސް މިހާރު ބަދަލުވެފައިވާކަން ވަނީ ހާމަވެފައެވެ.

ތައްލުއަބީބުގައި މި މަގު 27ގައި އޭނާ ދިން ބަޔާނެއްގައި ބުނެފައިވަނީ "ކިތަންމެ ވަރަކަށް ބޮންއަޅައި ބާރުގެ ބޭނުންކުރި ނަމަވެސް އެއްބަސްވުމަކަށް ނުގޮސް ހަމާސްގެ އަތްދަށުގައިވާ އިސްރާއީލުގެ އަސީރުން މިނިވަންނުރެވޭނެކަން މިހާރު (އޭނާއަށް) ގަބޫލުކުރެވޭ"ކަމަށެވެ. އޭނާ އެ ދުވަހު ބުނި ގޮތުގައި ހަމާސް ގެ އަތްދަށުގައިވާ  އިސްރާއީލުގެ ރަހީނުން މިނިވަންކުރުމަށް ޓަކައި އަސަރުހުރި ހިތްދަތި ދޫތަކެއް ދިނުން ނޫން ގޮތެއް އިސްރާއީލަށް މިހާރު އޮތްކަމަށް ގަބޫލެއް ނުކުރެވޭކަމަށެވެ.

"ހަމައެކަނި އަސްކަރީ ބާރުން މަގުސަދު ހާސިލުވާނެކަމަކަށް މިހާރަކު ނުބެލެވޭ، ރަހީނުން އަނބުރައި ގައުމަށް ގެނައުމަށް ޓަކައި އިސްރާއީލުން ހިތްދަތި އަދި ވޭންދެނިވި ދޫތަކެއް ދޭން އެބަޖެހޭ،" ގަލަންޓް އެ ދުވަހު ބުނެފައިވެއެވެ.

މި ކަންކަމަށް ބަލާ އިރު، އިސްރާއީލުގެ ހަރުކަށި ބޮޑުވަޒީރު ކިތަންމެ ގޮތް ދޫނުކުރާން ހުއްޓަސް މި ޙަމަލާތައް ހުއްޓާން އިސްރާއީލަށް ވެސް މަޖުބޫރެވެ. އިގުތިސާދީ، ސިޔާސީ، މާއްދީ އަދި ނަފުސާނީ ގޮތުން އިސްރާއީލަށް ލިބޭ ގެއްލުންތައް ވަކި ކުޑައެއް ނޫނެވެ. އެހެންކަމުން އެ މީހުންގެ މޫނުމަތި ސަލާމަތްކުރުމަށް ޓަކައި މި ފަދަ އެއްބަސްވުމެއް ހަދައިގެން ވެސް ސުލްޙައަށް ޓަކައި ކުރި ކަމެއްގެ ނަން އަޅުވައިފައި ނަމަވެސް މި ފަދަ އެއްބަސްވުމެއް މި ފަހަރު ހެދުމަކީ ދުރު ކަމެއް ނޫނެވެ. (ގިނަ މަޢުލޫމާތު: އެންޑީޓީވީ ވޯރލްޑް)