މުޙަންމަދު ނަޞީރު ޢަލީ

ދަންނަ މީހުން ގިނަވުމަކީ، އެ ތަނެއް ކުރިއަރައި ދިއުމުގެ އަސާސީ އެއް ސަބަބެވެ. އާދައިގެ ރަށެއްގެ އެންމެ ގެއަކުން ފެށިގެން، ބޮޑު ޤައުމަކާ ހަމަޔަށް ބެއްޔަސް މި ކަން އޮތީ މި ގޮތަށެވެ. ނަމަވެސް މުޖުތަމަޢުތަކާއި ޤައުމުތައް ކުރިއަރައިދަނީ، ތަފާތު ހުނަރުތަކާއި ފަންނުތަކުގެ މީހުން އެ ތަނެއްގައި ތިބެގެންނެވެ.

މިއަދުގެ ދިވެހިރާއްޖެއަކީ ހަމަ ގައިމު ވެސް ސަނަދާއި ސެޓިފިކެޓް ހާސިލުކޮށްގެން ތިބި ޒުވާނުން ގިނަ ޤައުމެއް ކަމުގައި ނުވެއެއް ނުދާނެއެވެ. ނަމަވެސް ހުނަރުވެރި، ފަންނުވެރީން މަދެވެ. ޙަރަކާތްތެރީންނާއި ހިންގުންތެރީން އަދި މާ މަދެވެ. މިއީ ޤައުމާ މެދު ވިސްނާ ބަޔަކު ޙައްލުކުރާން ޖެހޭ މައްސަލައެކެވެ.

ޖީސީއީ އިމްތިހާނަށްފަހު، ދެތިން އަހަރެއްގެ ތެރޭގައި މާކަ އުނދަގުލަކާ ނުލައި ޑިގްރީ ލިބޭ ދާއިރާތަކަށް ނޫނީ ޒުވާނުން ކަޅިއަޅާ ތަނެއް ނުފެނެއެވެ. ޝަރީޢާތާއި ޤާނޫނުން، މެނޭޖްމަންޓުގެ ކޮންމެވެސް ދާއިރާއަކުން، ނަފުސާނީ ޢިލްމުގެ ދާއިރާއިން ފުރުޞަތު ހޯދައިގެން އަވަހަށް ޑިގްރީ ޙާޞިލުކޮށް ވަޒީފާއެއް ހޯދޭތޯ އުޅޭ ތަން ނޫން ތަނެއް ފެންނަނީ ދާދި މަދުންނެވެ. ނަމަވެސް މި ކަންކަމަށް ވުރެ އިސްކަން ދޭންޖެހޭ ކިތަންމެ ކަމެއް އެބަ ހުއްޓެވެ.

ސައިންސާއި ފަންނިއްޔާތުގެ ގޮތުން ހެސް ކިޔައިފައި ކުރިޔަށްދާ ދުނިޔެއެއްގައި، ފަރުދެއްގެ ނިސްބަތުގައި ވިޔަސް އަދި ޤައުމެއްގެ ނިސްބަތުގައި ވިޔަސް ފައިހަރުކޮށްލައި، ރަނގަޅު ކާމިޔާބެއް ހޯދޭނީ، އެ ދާއިރާތަކުން ޢިލްމާއި ހުނަރު ހޯދައިގެންނެވެ. މަޞްނޫޢީ ތޫނުފިލިކަމުގެ (އާޓިފިޝަލް އިންޓެލިޖެންސް)ގެ ދާއިރާއިން ޢިލްމު ހޯދައި ރޮބޮޓިކްސްގެ ދާއިރާއިން ހުނަރުވެރިކަން ހޯދައި، އިންޖިނިއަރިންއާއި، އައިސީޓީގެ ކަންކަމުގައި ފުދުންތެރި، ހުނަރުވެރި ބަޔަކަށް ވެގެންނެވެ. ބޭރުގެ ޤައުމުތަކުން ދަނޑުގެ ބޭނުން ކޮށްގެން ހޯދާ ނަފަޔަށް ވުރެ، ދިވެހިރާއްޖެއިން ކަނޑުގެ ބޭނުން ކޮށްފި ނަމަ ހޯދޭން އޮތް ނަފާ މާ ބޮޑެވެ. ދިވެހިރާއްޖެއަކީ، ވިސްނުންތެރި، ޙިކްމަތްތެރި، ހުނަރުވެރި، ޙަރަކާތްތެރި ބަޔަކު ދިރިއުޅުމަށް އޮތް އެންމެ ހިތްފަސޭހަ ޤައުމުކަން ކަށަވަރެވެ.

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ބޮޑެތި ފުން ފަޅުތަކުގައި، ފަންނިއްޔާތުގެ ބޭނުންކޮށްގެން ކަންނެލި ވިއްސައި ބޮޑުކޮށް އެކްސްޕޯޓްކުރުމާއި، ތިލަ ފަޅުތަކުގައި ކޮށިހަދައިގެން ފަރުމަހާއި އިއްސާއި ހުއިފިލަނޑާ ދިރުވައިގެން ގެންގުޅެ ރިސޯޓްތަކަށް ވިއްކުމާއި، ކުޅިއާއި ކިސަނޑު ތަންތާނގައި ކަކުންޏާއި ޑިނގާ ފަދަ އެ މާޙައުލާ ގުޅޭ "ސީފުޑް"ގެ ބާވަތްތައް އުފައްދައި، އާލާކުރާނެ ގޮތްތައް ދިވެހީންނަށް ކިޔަވައިދީ، ހިތްވަރުދީ، މަގުދައްކައިދީ، މާލީ އެހީތެރިކަން ދޭނޭ ބަޔަކު ޙަރަކާތްތެރި ވެއްޖެ ނަމަ، ދިވެހީންނަކީ ބައިނަލްއަޤުވާމީ ދުނިޔޭގައި ސަލާންޖަހާ ނާށިގަނޑު ހިފައިގެން ދުވާންޖެހޭ ބަޔަކަށް ނުވެ ފަރުޖެއްސޭނެއެވެ. ރަށްރަށުގެ ހުސްބިންތަކާއި، ޢިމާރާތްތަކުގެ ފުރާޅުތަކާއި ފަޅުމަތީގައި ސޯލާ ޕެނަލް ހަރުކޮށްފި ނަމަ، ދިވެހިރާއްޖެއަށް ޑީސަލް އިމްޕޯޓްކުރާން ކުރާ ޚަރަދުން 75 އިންސައްތަ ސަލާމަތްކުރެވޭނެއެވެ. މިހާރު ރާއްޖޭގެ އާމްދަނީއަށް ލިބޭ ކޮންމެ ތިން ޑޮލަރަކުން އެއް ޑޮލަރު ޚަރަދުކުރާން މަޖްބޫރުވެފައިވަނީ ތެޔޮ ގަނެ އެތެރެކުރުމަށެވެ.

މިއީ ގައުމުގެ މިނިވަންކަމާއި އިސްތިގުލާލު ދަމަހައްޓައި ފުދުންތެރި ޝަރަފުވެރި ގައުމަކަށް ހަދާން އުންމީދުކުރާ ނަމަ، މި ކަންކަމާ މެދު ވިސްނާން ޖެހޭ ހުރިހައި ފަރާތްތަކުން ވިސްނައި އަވަސް ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅާން ޖެހިއްޖެއެވެ. އެހެން ނޫންނަމަ، ދިވެހީން އަބަދު ވެސް އުޅޭން ޖެހޭނީ، ޑިމޮކްރެސީ ގެނެސްދިން "މިނިވަންކަމާއި" ހައްގުތަކުން ނުނެއްޓިގެން ގައުމުގެ އިގުތިސާދަށް ނުތަކާ ވަރަށް ޚަރަދުތައް ކޮށްކޮށް ދަރަނިވެރިވެގެން މުޅި ދުނިޔޭގައި ސަލާންޖަހާ ނާށިގަނޑު ހިފައިގެންނެވެ.