ޢަޒީޒު ޖަމާލު

އެމެރިކާގެ ޚާރިޖީ ދާއިރާގެ ތަޖުރިބާކާރެއްކަމުގައިވާ ހާލާ ރެރިޓް، ޚާރިޖިއްޔާގެ ތަރުޖަމާނުކަމުންނާއި ޚާރިޖިއްޔާއިން އިސްތިއުފާދިން ސަބަބު އޮޅުންފިލުވައިދީ ވަރަށް ތަފުސީލީ ބަޔާނެއް ދީފިއެވެ. އޭނާ ބުނާ ގޮތުން އޭނާ 2006ވަނަ އަހަރު އެމެރިކާގެ ޑިޕްލޮމޭޓަކަށްވީ "އެމެރިކާގެ ޤާނޫނުއަސާސީއަށާއި ގާނޫނުތަކަށް ތާއީދުކޮށް އިޙުތިރާމްކޮށް ދިފާޢުކުރާން" ހުވައިކޮށްގެންނެވެ. އޭނާ ޚާރިޖީ ވުޒާރާގައި ހުރި މަގާމުން (އެމެރިކާގެ ޚާރިޖީ ވުޒާރާއިން) އިސްތިޢުފާ ދިން ސަބަބަކީ އޭނާ ކުރި ހުވައިގެ ރޫޙާއި އެ ހުވައި ތަންފީޒުކުރުމަށް ޓަކައެވެ. އޭނާގެ އިސްތިޢުފާއަކީ ވޮޝިންޓަންގެ ޣައިރުޤާނޫނީ ލާއިންސާނީ ޢަމަލުތަކާއި ޣައްޒާގެ ސިޔާތާ ޚިލާފުވުމާ ދެކޮޅު ހެދުމަށް ޓަކައި ދިން އިސްތިއުފާއެއްކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ. ވޮޝިންޓަންގެ މި ޣައިރުޤާނޫނީ ޢަމަލުތަކުގެ ދަށުން އެމެރިކާގެ ޤާނޫނުތަކާއި ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުތަކާ ޚިލާފަށް އިސްރާއިލަށް އަސްކަރީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި އަވަދިނެތި އުޅޭތީއެވެ.

ހާލާ ރެރިޓް ޑިޕްލޮމެޓިކް ދާއިރާގައި ޚިދުމަތްކުރި 18 އަހަރު ދުވަހުގެ ތެރޭގައި މުޅި މެދުއިރުމަތީގެ ސަރަހައްދުގައި އެނާ  ޚިދުމަތްކުކުރިއެވެ. އެނަ ޚިދުމަތްކުރި ޤައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ޔަމަނާއި ޤަޠަރާއި މިޞްރާއި އެކުވެރިޢަރަބި އިމާރާތް ވެސް ހިމެނެއެވެ. މެދުއިރުމަތީގެ ބޭރުން ވޮޝިންޓަންގައްޔާއި ހޮންގކޮންގގައި ވެސް އެނާ ޚިދުމަތްކޮށްފައި ވެއެވެ. އަދި ދެކުނު އެފްރިކާގެ ޝަރބަންގައި ހުންނަ އެމެރިކާ ކޮންސިއުލޭޓުގެ އިގުތިސާދީ އަދި ސިޔާސީ ބައިގެ ވެރިއެއްގެ ގޮތުގައި ވެސް ހާލާ ރެރިޓް މަސައްކަތްކޮށައިވާނެކަމަށް އޭނާ ބުނެފައި ވެއެވެ. ޑިޕްލޮމެޓިކް ދާއިރާއަކީ އެނާ ބުނާ ގޮތުން އެނާގެ ޠަބީޢީ ދަންނެވެ. ޕްރޮފެޝަނެވެ. އަދި ޑިޕްލޮމެޓިކް މަސައްކަތަކީ އެނާ އެންމެ ކުރާހިތްވާ އަދި ކުރާ ހިތުން ކުރާ މަސައްކަތެވެ. ޖޯޖް ވޮޝިންގޓަން ޔުނިވަރސިޓީއާއި ޖޯޖްޓައުން ޔުނިވަރސިޓީގެ ސްކޫލް އޮފް ފޮރިން ސަރވިސްއިން އޭނާ ވަނީ އަންޑަރ ގްރެޖުއޭޓް ޑިޕްލޮމާއާއި މާސްޓަރ ޑިކްރީ ޙާޞިލުކޮށްފައެވެ. އިންޓަރނޭޝަނަލް އެފެއަރޒްއާއި ޢަރަބިކް ސްޓަޑީސްގެ ދާއިރާއިންނެވެ. އެމެރިކާގެ ޚާރިޖީ ވުޒާރާއާ އޭނާ ގުޅުމުގެ ކުރީން އެމެރިކާގެ ކެޕިޓޯލް ހިލްއާއި ވޮޝިންގޓަންގެ ތިންކް ޓޭންކުގައި ވެސް އޭނާ މަސައްކަތްކުރިކަމަށް ވެއެވެ. އެމެރިކާގެ ޚާރިޖީ ދާއިރާގައި އޭނާ މަސައްކަތްކުރި އިރު، އިންސާނީ ޙައްގުތަކުގެ ދާއިރާއާއި ކައުންޓަރ ޓެރަރިޒަމްގެ ދާއިރާގެ މައްސަލަތައް ޙައްލުކުމުގައި ޚިދުމަތްކޮށްފައި ވެއެވެ. އޭނާ އިސްތިޢުފާ ދިން އިރު ހުރީ ޚާރިޖިއްޔާގެ ތަރުޖަމާނުގެ މަގާމުގައެވެ.

ހާލާޜަރިސްގެ އިސްތިޢުފާއަކީ އެމެރިކާގެ ޣައްޒާ ސިޔާސަތާ ދެކޮޅަށް ހުރި ހަޅުތާލެކެވެ.<br>

އޭރު އެމެރިކާގެ މުއައްސަސާތަކާ ގުޅިގެން ލޭހީ ގާނޫނު ތަންފީޒުކުރާން އޭނާ މަސައްކަތްކުރިއެވެ. ލޭހީ ގާނޫނަކީ އެއީ އިންސާނީ ހައްގުތަކާ ޚިލާފަށް މަސައްކަތްކުރާ ގައުމުތަކުގެ އަސްކަރިއްޔާތަކަށް އެހީތެރިވުން އެމެރިކާއަށް މަނާކުރުމުގެ ގާނޫނެކެވެ. ހާލަ ރެރިޓަކީ މޮޅަށް ޢަރަބިބަހުން ކުޅަދާނަކަމާއެކު ވާހަކަދައްކާ ޑިޕްލޮމޭޓާކަށް ވާތީ އޭނާގެ މުހިންމުކަން އެމެރިކާގެ ޚާރިޖިއްޔާއަށް ވަރަށް ބޮޑު ވެސް މެއެވެ. އެނާ ވަނީ މެދުއިރުމަތީގެ ގައުމުތަކުގައި ވަޒީފާ އަދާކޮށް އެ ތަންތާގެ ސަގާފަތް ވެސް ދަސްކޮށްފައެވެ. ޑެޕިޔުޓީ ޑިރެކްޓަރ އޮފް ދުބާއީ ރީޖަނަލް މީޑިޢަ ހަބުގެ މަގާމު ވެސް އޭނާ ވަނީ ކުރީން އަދާކޮށްފައެވެ.

މި ދާއިރާތަކުން ހާލާ ރެރިޓަށް ލިބިފައިވާ މުއްސަނދި ތަޖުރިބާތަކާ އެކު، އެންމެންގެ ކުރިމަތީގައި ޣައްޒާގައި އަދި މިހާރު ލުބުނާނުގައި ތަންފީޒުކުރަމުން މި ގެންދާ ބިރުވެރި އަނިޔާވެރި އަސްކަރީ ސިޔާސަތު ތަންފީޒުކުރުމުގައި ބައިވެރިވާކަށް ހާލާ ރެރިޓްގެ ސުލޫކު ތަނެއް ނުދޭކަމަށް އޭނާ ބުނެއެވެ. އެމެރިކާގެ މިހާރުގެ ސިޔާސަތު ބައްޓަންކުރެވިފައިވަނީ ދާއިމީ ގޮތެއްގައި އިސްރާއީލަށް ހަތިޔާރު ފޯރުކޮށްދިނުމާއި ދުނިޔޭގެ މަސްރަހުގައި ސިޔާސީ ގޮތުން ކޮންމެ ފަދަ އަގެއް ދައްކައިގެން ކޮންމެ ޙާލަތެއްގައި ވެސް އެއްވެސް ޝަރުޠެއް ނެތި، އިސްރާއީލު ޙިމާޔަތްކޮށްދިނުމުގެ މައްޗަށެވެ. އަދި ބައިނަލްއަގުވާމީ އިންސާފުގެ ކޯޓުގެ ނިންމުންތަކަށް އިސްރާއީލުން ގޮންޖަހައި އަނިޔާވެރިކަން ހިންގުމަށް އެހީތެރިވެދިނުމަށެވެ.

ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުތަކާއި އިންސާނީ ޙައްގުތަކުގެ މުހިންމުކަމަށް ފަރުވާތެރިވާ އެމެރިކާގެ ޑިޕްލޮމެޓެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން މި ކަންކަން އެއްފަރާތްކޮށްލައިފައި [ލޯ މަރައިލައިގެން] ހުންނާކަށް ހާލާ ރެރިޓްގެ ޒަމީރު ތަނެއް ނުދިނެވެ. ބޮމާއި ރޮކެޓުގެ ބިރުވެރި ޙަމަލާތަކާއި ކާނާއާއި ފެނާއި ބޭހުން އެ މީހުން މަޙުރޫމުކުރުމުގެ ސަބަބުން މި ވޭތުވެދިޔަ އަހަރު ހާލުގައި ޖެހިފައިވަނީ ފަލަސްތީނުގެ މަޢުޞޫމު ކިތައް ރައްޔިތުންތޯ އޭނާ ސުވާލުކޮށްފައިވެއެވެ. މި އަނިޔާވެރިކަމަށް އެހީތެރިވުމަކީ ހަނގުރާމައިގެ ކުށަށް އަރައިގަތުމަށް ހިތްވަރުދިނުންކަމަށް އޭނާ ގަބޫލުކުރެއެވެ.

ހާލާ ރެރިޓް ބުނާ ގޮތުގައި އިސްރާއީލުގެ މި ކަންކަމަށް އެމެރިކާއިން އެހީތެރިވަމުން ގެންދިޔަ ނަމަވެސް އިސްރާއީލަކަށް ވެސް އަމާންކަމެއް ނެތެވެ. (ނަމަވެސް އެ މީހުން ބަހުސްކުރާނީ މިއާ އިދިކޮޅަށެވެ.) ހާލާ ރެރިޓް އިސްތިއުފާ ދިން ސަބަބު ބަޔާންކުރަމުން އެނާ ބުނެފައިވެއެވެ. "އެ މީހުންގެ އަމާޒު ކޮންމެ ގޮތަކަށް އޮތަސް އިސްރާއީލުގެ އަސީރުން މިނިވަންކުރުމުގައި ވެސް އެ މީހުން ވަނީ ފޭލިވެފައެވެ. އެ އަސީރުގެ އާއިލާތައް އަދިވެސް ތަޙައްމަލުކުރަމުން ދަނީ އެ ހިތާމައެވެ. އެމެރިކާގެ ސިޔާސަތު ތަންފީޒު ނުކުރުގެ ސަބަބުން މުޅި މެދުއިރުމަތީގައި އެ ވަނީ ހަނގުރަމައިގެ ހުޅުފަޅައިގެން ގޮސްފައެވެ. އޭގެ ސަބަބުން އެމެރިކާގެ އަގު ވަނީ ދުނިޔޭގެ ކުރިމަތީގައި ވެއްޓި އެމެރިކާގެ ސަލާމަތަށް ވެސް ނުރައްކާވެފައެވެ. އަދި މިއީ ނިމުމެއް ނެތް އަނިޔާވެރިކަމުގެ ސިލްސިލާއަކަށް މި ވަނީ ވެފައެވެ."

ހާލާ ރެރިޓްގެ ބަޔާން ކުރިޔަށް ގެންދަމުން ބުނެފައިވެއެވެ. "ޚުޠޫރަތްތެރި ނަޒަރަކުން ވިސްނާއިރު އެމެރިކާގެ މި [ބޭއިންސާފު] ސިޔާސަތުގެ ސަބަބުން ޚިލާފުވަނީ ހަމައެކަނި ބައިނަލްއަގުވާމީ ގާނޫނުތަކަކާއެއް ނޫނެވެ. ޚުދު މިއީ އެމެރިކާގެ ގާނޫނުތަކާ ވެސް ޚިލާފު ސިޔާސަތެކެވެ. މި ބާވަތުގެ ކަންކަން ނިހިނގާނެ ނިޒާމުތައް އެމެރިކާ ސަރުކާރުގައި ވަނީ ގާއިމުކުރެވިފައެވެ. އެމެރިކާގެ ހަތިޔާރަކީ އިންސާނީ ހައްގުތަކާ ޚިލާފުވާން ވިއްކާންޖެހޭ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. މިއީ އިންސާނީ ހައްގުތަކާ ޚިލާފަށް ހިންގާ ހަނގުރާމައިގެ ޖަރީމާތައް ހުއްޓުވާން ފޯރުކޮށްދޭ އެއްޗަކަށް ވާންޖެހޭނެއެވެ. އެމެރިކާގެ ނިޒާމުތައް މާނަކުރަނީ މި ގޮތަށެވެ. ގާނޫނުތައް ބައްޓަންކޮށްފައި ހުރީ މި ގޮތަށެވެ. މި ކަންކަން މި ގޮތަށް ތަންފީޒުކުރާނެ ގާނޫނުތައް އެމެރިކާގެ ގާނޫނީ ނިޒާމުގައި އެބަހުއްޓެވެ. (ލޭހީ ގާނޫނު ތަންފީޒުކުރާކަން ކަށަވަރުކުރުމަށް ޓަކައި ހަދައިފައިވާ) ލޭހީ ވެޓިންގއާއި ހަތިޔާރު އެކްސްޕޯޓުކުރުން ކޮންޓްރޯލް ކުރުމާއި ބޭރުގެ އެހީއާ ބެހޭ ގާނޫނަކީ މި ކަންކަމަށް ހެދިފައިވާ ގާނޫނުތަކެވެ. ނަމަވެސް ރައީސް ޖޯބައިޑަނާއި ނާއިބުރައީސް ކަމަލާ ހެރިސްގެ ސަރުކާރު އޮތީ މި ގާނޫނުތައް އެއް ފަރާތްކޮށް އެ ގާނޫނުތަކާ ޚިލާފުވާން އަރުވައިޖަހައިގެންނެވެ."

ހާލާ ރެރިޓް ފަދައިން އެމެރިކާ ސަރުކާރުގެ އަނިޔާވެރި، ބޭއިންސާފު، ޚުދުމުޚުތާރު ސިޔާސަތާ ދެކޮޅު ކިތަންމެ ބަޔަކު އެމެރިކާގައި އެބަ ތިއްބެވެ. މުސްލިމުން ނޫނަސް ތަހުޒީބު ކޮންމެ އިންސާނަކީ ހަމައާއި އިންސާފަށް ލޯބިކުރާނޭ މީހެކެވެ. ހާލާ ރެރިޓް އެންމެ ކުރާ ހިތްވާ މަސައްކަތުން މި އިސްތިއުފާ ދިނީ އެމެރިކާގެ ބޭއިންސާފު ސިޔާސަތުގެ ސަބަބުން އެމެރިކާގެ އަގު ވެއްޓެމުންދާތީ އެ ފަދަ ދޯދިޔާ ސިޔާސަތެއް ތަންފީޒުކުރާ ޚާރިޖިއްޔާއެއްގައި މަސައްކަތްކުރާން އޭނާގެ ޒަމީރު ގަބޫލުނުކުރާތީއެވެ. ހާލާ ރެރިތަށް މަރުޙަބާއާއި ތަހުނިޔާއެވެ!

ޤުދުސްނާ (http://qodsna.com/en/388990/US-State-Department-spokeswoman-resigns-over-Gaza-policy)

ދަ ނޭޝަނަލް ނިއުސް (https://www.thenationalnews.com/opinion/comment/2024/10/10/i-resigned-as-a-us-diplomat-because-i-will-not-be-the-face-of-a-policy-supporting-israels-slaughter-in-gaza/)